متن پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای به شرح زیر است:

با در نظر گرفتن انهدام و ویرانی که در صورت بروز جنگ هسته ای دامنگیر نوع بشر خواهد شد و به تبع آن، لزوم به کارگیری حداکثر تلاش برای جلوگیری از خطر وقوع چنین جنگهایی و برای اتخاذ تمهیدات لازم برای تامین امنیت مردم،با اعتقاد به این که گسترش تسلیحات هسته ای، خطر جنگ هسته ای را به طور جدی افزایش خواهد داد،در مطابقت با مفاد قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل متحد که خواستار حصول توافقی برای جلوگیری از اشاعه بیشتر سلاح های هسته ای شده است،در ابراز تعهد خود برای همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی جهت اعمال تدابیر حفاظتی این آژانس در خصوص فعالیت های هسته ای صلح آمیز،در اعلام حمایت خود از انجام تحقیقات، توسعه بخشیدن و تلاش های دیگر در جهت اجرای موثر اصل تدابیر حفاظتی با استفاده از تجهیزات و سایر راهکارها در خصوص انتقال مواد اصلی و مواد مخصوص شکاف پذیر در چارچوب تدابیر حفاظتی مقرر شده توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی،در تایید این اصل که منافع استفاده صلح آمیز از تکنولوژی هسته ای، از جمله فرآورده های جانبی که ممکن است توسط دولتهای دارای تسلیحات هسته ای از طریق توسعه ابزارهای انفجار هسته ای به دست آید، باید به منظور بهره برداری در مقاصد صلح آمیز در اختیار تمام همپیمانان – اعم از دولتهای دارای تسلیحات هسته ای یا فاقد تسلیحات هسته ای - قرار گیرد،با ایمان به این که در عملی کردن این اصل، تمام همپیمانان حق دارند به منظور حصول پیشرفت در استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی، در تبادل اطلاعات به حداکثر نحو ممکن مشارکت داشته باشند و به تنهایی یا با همکاری سایر دولت ها در این زمینه تلاش کنند،در ابراز نیات خود جهت توقف مسابقه تسلیحات هسته ای در نزدیکترین زمان ممکن و برای اتخاذ تمهیدات موثر جهت خلع سلاح هسته ای،در تشویق کلیه کشورها به همکاری جهت دستیابی به این هدف،در تاکید مجدد بر عزم دولتهای امضاکننده پیمان 1963 در مقدمه آن پیمان، مبنی بر ممنوع ساختن آزمایش تسلیحات هسته ای در جو، در خارج از جو زمین و زیر آبها و برای ادامه توقف هرگونه انفجارهای آزمایشی تسلیحات هسته ای در تمام زمان ها و ادامه مذاکرات لازم برای رسیدن به این هدف،به منظور ادامه فروکاستن از تنشهای بین المللی و تقویت اعتماد متقابل بین دولت ها جهت تسهیل در توقف ساخت تسلیحات هسته ای، نابودی کلیه ذخیره های موجود، حذف تسلیحات هسته ای و ابزارهای استفاده از آن از زرادخانه های ملی و به منظور مدون ساختن این مقاصد در قالب یک پیمان جهت خلع سلاح کامل و عام تحت نظارت موثر و دقیق بین المللی،با یادآوری اینکه، براساس منشور ملل متحد، دولت ها باید در روابط بین المللی خود از تهدید یا استفاده از زور، یا اعمال هر روش دیگری که با اهداف ملل متحد در تعارض باشد، علیه تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی دیگر دولت ها احتراز ورزند، و اینکه تثبیت و تداوم صلح و امنیت بین المللی و با به حداقل رسیدن سوق منابع انسانی و اقتصادی جهان به سوی مسلح شدن میسر می شود، توافق می کنند که:

ماده I

هر دولت دارای تسلیحات هسته ای، در این پیمان متعهد می شود از انتقال هرگونه سلاح های هسته ای یا دیگر ابزارهای انفجار هسته ای یا دادن کنترل مستقیم یا غیر مستقیم سلاح ها یا ابزارهای انفجار هسته ای به دیگران خودداری کند و به هیچ نحوی از انحاء، هیچ یک از کشورهای فاقد سلاح های هسته ای را یاری، تشویق و ترغیب به ساخت یا دستیابی به سلاح های هسته ای یا دیگر ابزارهای انفجار هسته ای یا کنترل چنین سلاح ها یا ابزارهای انفجاری نکند.

ماده II

هر دولت فاقد تسلیحات هسته ای در این پیمان متعهد می شود هیچگونه سلاح هسته ای یا ابزارهای انفجار هسته ای و اعمال کنترل مستقیم یا غیر مستقیم بر چنین سلاح ها یا ابزارهایی را از هر منبع انتقال دهنده یا به هر نحو دیگری، دریافت نکند؛ به ساخت یا تلاش برای دستیابی به سلاح ها یا ابزارهای انفجار هسته ای مبادرت نورزد؛ و درپی کمک برای ساخت سلاح های هسته ای یا ابزارهای انفجار هسته ای نباشد یا چنین کمک هایی را دریافت نکند.

ماده III

1. هر دولت فاقد سلاح های هسته ای در این پیمان متعهد می شود تدابیر حفاظتی را که پس از مذاکرات انجام گرفته با آژانس بین المللی انرژی اتمی توافق خواهد شد بپذیرد. این تدابیر در چارچوب ضوابط آژانس بین المللی انرژی اتمی و نظام تدابیر حفاظتی این آژانس خواهد بود و صرفا به منظور تایید پایبندی آن کشور به تعهدات خود در قبال این پیمان با هدف جلوگیری از تبدیل مصارف صلح آمیز انرژی هسته ای به استفاده در سلاح های هسته ای یا ابزارهای انفجاری هسته ای صورت می گیرد. روند تدابیر حفاظتی مذکور در این ماده باید در خصوص تمام مواد اصلی یا مواد مخصوص شکاف پذیر، اعم از تولید، فرآوری یا استفاده از آن در هرگونه تاسیسات هسته ای یا خارج از چنین تاسیساتی اجرا شود. تدابیر حفاظتی مقرر در این ماده، می باید روی تمام مواد اصلی یا مواد مخصوص شکاف پذیر که در فعالیت های صلح آمیز هسته ای در قلمرو چنین دولتی، در حوزه قضایی آن، یا تحت کاربری آن در هر نقطه دیگر انجام می پذیرد اعمال شود.

2. هر دولت وارد شده در این پیمان متعهد می شود (الف) ماده اصلی یا ماده مخصوص شکاف پذیر، یا (ب) تجهیزات یا موادی که مشخصا برای فرآوری، استفاده یا تولید مواد مخصوص شکاف پذیر طراحی یا آماده شده است، را در اختیار هیچ دولت فاقد سلاح های هسته ای (حتی) به منظور استفاده در مقاصد صلح آمیز قرار ندهد، مگر این که ماده اصلی یا ماده مخصوص شکاف پذیر به طور قطع مشمول تدابیر حفاظتی مقرر شده در این ماده قرار گیرد.

3. تدابیر حفاظتی مقرر در این ماده باید به گونه ای به مرحله اجرا گذاشته شود که با ماده IV این پیمان در تطابق کامل باشد و از ایجاد مانع بر سر راه توسعه تکنولوژیکی یا اقتصادی همپیمانان در استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای احتراز ورزد. این امر، شامل تبادل بین المللی مواد هسته ای و تجهیزات برای فرآوری، استفاده یا تولید مواد هسته ای برای مقاصد صلح آمیز، در مطابقت با شرایط این ماده و اصل تدابیر حفاظتی که در مقدمه این پیمان مشخص شده خواهد بود.

4. دولت های فاقد سلاح های هسته ای در این پیمان باید به منظور انجام تعهدات خود در قبال این ماده به طور انفرادی یا همراه با سایر دولت ها در چارچوب ضوابط آژانس بین المللی انرژی اتمی با آژانس بین المللی انرژی اتمی موافقتنامه هائی منعقد کنند. مذاکره به منظور حصول چنین موافقت نامه هایی باید ظرف مدت 180 روز از وارد اجرائی شدن این پیمان، آغاز شود. در خصوص دولت هایی که اسناد پیوستن و یا تصویب الحاق خود به پیمان را بعد از دوره 180 روزه تسلیم کنند، مذاکره برای حصول چنین توافقی نمی تواند دیرتر از تاریخ تسلیم اسناد آغاز شود و اجرای مفاد این توافقات نمی تواند دیرتر از 18 ماه از تاریخ آغاز مذاکرات باشد.

ماده IV

1. هیچ نکته ای در این پیمان نباید به گونه ای تفسیر شود که حق مسلم همپیمانان در انجام تحقیقات، تولید و استفاده از انرژی هسته ای برای مقاصد صلح آمیز را تحت تاثیر قرار دهد. این امر باید بدون اعمال تبعیض و در مطابقت با مواد I و II این پیمان باشد.

2. در تبادل تجهیزات، مواد و اطلاعات تکنولوژیکی برای مقاصد صلح آمیز، استفاده از انرژی هسته ای در حداکثر شکل، تمام همپیمانان حق مشارکت داشته و متعهد به تسهیل در انجام آن می شوند. همپیمانانی که توان چنین اقدامی را دارند همچنین باید به شکل انفرادی یا همراه با دیگر دولتها یا سازمان های بین المللی برای توسعه بیشتر استفاده از اشکال صلح آمیز انرژی هسته ای، خصوصا در قلمروی دولت های فاقد سلاح های هسته ای که وارد این پیمان شده اند، مشارکت ورزند. این مشارکت با عطف توجه به نیازهای مناطق در حال توسعه جهان، انجام می پذیرد.

ماده V

تمام همپیمانان متعهد می شوند تمهیدات لازم را اتخاذ کنند تا در مطابقت با این پیمان، تحت نظارت مناسب بین المللی و در چارچوب روال های بین المللی مقتضی، از دسترسی تمام دولت های فاقد تسلیحات هسته ای وارده در این پیمان به مزایای بالقوه حاصله از انجام هرگونه انفجارهای صلح آمیز هسته ای، حصول اطمینان کنند. این امر باید بدون اعمال تبعیض انجام گیرد و هزینه مالی آن برای چنین دولتهایی، در پایین ترین حد ممکن خواهد بود و شامل هزینه تحقیقات و توسعه، نمی شود. دولت های فاقد تسلیحات هسته ای وارده در این پیمان باید بتوانند در چارچوب یک توافق یا توافقات خاص بین المللی و از مجرای یک نهاد مناسب بین المللی که دولت های فاقد تسلیحات هسته ای نمایندگان کافی در آن داشته باشند، به این مزایا دست یابند. مذاکرات در این زمینه باید پس از اجرائی شدن این پیمان، در نزدیک ترین زمان ممکن آغاز شود. دولت های فاقد تسلیحات هسته ای وارده در این پیمان که چنین تمایلی داشته باشند، همچنین می توانند از طریق توافقات دوجانبه به این مزایا دست یابند.

ماده VI

تمام همپیمانان متعهد می شوند، مذاکرات به منظور توقف مسابقه سلاح های هسته ای و خلع سلاح هسته ای و انعقاد پیمانی جهت خلع سلاح کامل و عام با مقررات دقیق و موثر را با حسن نیت و در اسرع وقت آغاز کنند.

ماده VII

هیچ نکته ای در این پیمان، ناقض حق هر گروه از دولتهایی که به منظور حصول اطمینان از عدم وجود سلاح های هسته ای در قلمروی خود وارد پیمانهای منطقه ای شوند، نخواهد بود.

ماده VIII

1. هریک از همپیمانان می توانند اصلاحیه ای را به منظور اعمال در این پیمان، پیشنهاد کنند. متن هرگونه اصلاحیه ای باید به دولتهای امانتدار تحویل داده شود و این متن توسط آنان بین تمام همپیمانان، توزیع خواهد شد. در صورت درخواست یک سوم همپیمانان یا بیشتر، دولتهای امانتدار باید کنفرانسی را تشکیل داده و از تمام همپیمانان برای شرکت در آن و بررسی اصلاحیه، دعوت به عمل آورند.

2. هرگونه اصلاحیه در این پیمان باید به تایید اکثریت همپیمانان، از جمله تمام دولتهای دارای تسلیحات هسته ای وارده در این پیمان و تمام همپیمانانی که در زمان توزیع متن اصلاحیه عضو هیئت رئیسه آژانس بین المللی انرژی اتمی بوده اند، برسد. زمان اجرایی شدن اصلاحیه برای هر دولتی که اسناد تصویب آن را تسلیم کرده، از هنگامی خواهد بود که اکثریت همپیمانان، از جمله تمام دولتهای دارای تسلیحات هسته ای وارده در این پیمان و تمام همپیمانانی که در زمان توزیع متن اصلاحیه عضو هیئت رئیسه آژانس بین المللی انرژی اتمی بوده اند، اسناد تصویب آن را تسلیم کرده باشند. پس از آن، زمان اجرایی شدن اصلاحیه برای هر همپیمان دیگر از زمان تسلیم اسناد تصویب آن خواهد بود.

3. پنج سال پس از اجرایی شدن این پیمان، کنفرانسی از همپیمانان باید در شهر ژنو واقع در سوئیس به منظور مرور عملکرد آن و با هدف حصول اطمینان از اینکه اهداف مذکور در مقدمه و مقررات پیمان، مورد اجرا قرار گرفته اند، برگزار شود. پس از آن، هر پنج سال یک بار اکثریت همپیمانان می توانند با تسلیم درخواست خود به دولتهای امانتدار، خواستار برگزاری کنفرانس دیگری به منظور بررسی عملکرد پیمان شوند.

ماده IX

1. این پیمان باید برای امضای تمام دولتها، آماده باشد. هر دولتی که پیش از اجرایی شدن آن طبق پاراگراف سوم این ماده، آن را امضا نکرده باشد، می تواند در هر زمان دیگری به آن ملحق شود.

2. نفوذ این پیمان مشروط به تصویب آن توسط دولت های امضاکننده خواهد بود. اسناد تصویب آن و اسناد الحاق به آن باید نزد دولتهای بریتانیا، اتحاد جماهیر شوروی (سابق) و ایالات متحده آمریکا که بدینوسیله به عنوان دولتهای امانتدار تعیین می شوند، به ودیعه گذاشته شود.

3. این پیمان، پس از تصویب آن توسط دولتهایی که به عنوان امانتدار تعیین شده اند و تصویب آن توسط چهل دولت دیگر امضاکننده این پیمان و تسلیم اسناد تصویب آنها، وارد اجرا خواهد شد. در این پیمان، دولتهای دارای تسلیحات هسته ای به دولت هایی گفته می شود که پیش از اول ژانویه 1967، مبادرت به تولید و انفجار سلاح هسته ای یا هرگونه ابراز انفجار هسته ای دیگر کرده اند.

4. در خصوص دولت هایی که اسناد تصویب و الحاق آنها به پیمان، پس از اجرایی شدن این پیمان، تسلیم می شود، تاریخ اجرای آن از تاریخ تسلیم اسناد تصویب و الحاق خواهد بود.

5. دولتهای امانتدار باید تمام دولت های امضاکننده و ملحق شده به پیمان را از تاریخ هر امضا، تاریخ تسلیم اسناد تصویب یا الحاق، تاریخ اجرایی شدن این پیمان و تاریخ دریافت درخواست برای تشکیل کنفرانس یا هر مورد دیگر، بلافاصله مطلع سازند.

6. این پیمان باید توسط دولتهای امانتدار و در تطابق با ماده 102 منشور ملل متحد، به ثبت برسد.

ماده X

1. هر دولتی باید حق داشته باشد در اجرای حاکمیت ملی خود در صورتی که احساس کند موارد فوق العاده ای در رابطه با موضوعات این پیمان، منافع حیاتی کشورش را به مخاطره انداخته است، از پیمان خارج شود. در این صورت باید سه ماه پیش از خروج، به تمام همپیمانان و شورای امنیت سازمان ملل متحد اطلاع دهد. در چنین اطلاعیه ای باید موارد فوق العاده ای که از نظر آن کشور منافع حیاتی اش را به مخاطره انداخته نیز ذکر شود.

2. بیست و پنج سال پس از اجرایی شدن این پیمان، باید کنفرانسی تشکیل شود تا در خصوص اجرای نامحدود آن، یا تمدید آن برای دوره یا دوره های دیگر، تصمیم گیری شود. تصمیم ات