سعیده جلادتی -گفته میشود که قاچاق داروهای تقلبی، همردیف تجارت اسلحه و قاچاق کوکائین در سراسر دنیا سودهای میلیاردی دارد و بر اساس بازار تبلیغات ماهوارهای متاسفانه ایران یکی از کشورهای بزرگ مصرفکننده داروهای قاچاق و تقلبی است. بهطوریکه در سال ۹۱، قاچاق دارو به ایران ۷۵ میلیارد یورو سودآوری داشته است. البته رد و بدل داروی قاچاق و غیرقانونی در یک نقطه از کشور متمرکز نیست واغلب از مرزها صورت میگیرد. «حمایت» با بررسی این معضل اجتماعی و اقتصادی، راهکار برخی از مسئولان قضایی استانها را برای مبارزه با این سودجویی جویا شده است.
از بنادر انزلی و آستارا پرونده قاچاق دارو نداشتیم
رییسکل دادگستری استان گیلان در خصوص قاچاق دارو در این استان، اظهار کرد: دادگستری استان گیلان تاکنون پروندهای با موضوع قاچاق دارو نداشته است.احمد سیاوشپور در گفتوگو با «حمایت» ادامه داد: قاچاقچیان ممکن است از بنادری مانند بندر انزلی یا آستارا کالا یا دارویی جابهجا کنند که از نگاه مسئولان نظارتی پنهان نمانده باشد اما پروندههای آنها به مرکز استان ارجاع نشده است. وی علت این امر را ایجاد و تعریف قانون جدید مبارزه با قاچاق کالا و ارز عنوان کرد و گفت: از زمانی که این قانون تعریف و ابلاغ شده است، بسیاری از موارد قاچاق در مرحله تعزیرات حکومتی بررسی میشود.
کاهش حجم کار دادسرا برای مبارزه قاچاق دارو با ورود تعزیرات
به گفته سیاوشپور، صلاحیت بررسی و رسیدگی به پرونده قاچاق دارو از سال 91 که قانون جدید مبارزه با قاچاق کالا و ارز به تصویب رسید هم در حیطه اختیارات دادسراهای هر استان قرار گرفته و هم در حوزه اختیارات تعزیرات حکومتی است.این مقام قضایی در ادامه سخنانش قوانین نامناسب را از دیگر عوامل بروز قاچاق در جامعه برشمرد و تصریح کرد: قانون فعلی جامعیت دارد اما باز هم با واقعیتهای جامعه خود را تطبیق نمیدهد.به گفته سیاوشپور، قانونی که نتواند ریشه این موضوع را از بین ببرد کامل نیست و نیاز به بازنگری دارد.رییسکل دادگستری استان گیلان نبود توازن و همسویی بین دستگاههای دولتی را از دیگر عوامل بروز قاچاق اعلام کرد و گفت: هر جا دستگاههای دولتی و اجرایی در تصمیمات و اجرا همسو نباشند همان جا محل خسارت است.
شناسایی قاچاقچی کارتنی، نمیتواند ریشه قاچاق دارو را بخشکاند
در شرایطی که رییسکل دادگستری استان گیلان از همسو نبودن نهادهای اجرایی سخن گفت، دادستان عمومی و انقلاب سیستان و بلوچستان هم در راستای این اظهارات خاطرنشان کرد: در جمهوری اسلامی ایران قوانین مبارزه با انواع قاچاق دارو، سوخت و کالا به قدر کافی تعریف شده است.محمد مرزیه در گفتوگو با «حمایت» ادامه داد: زمانی قاچاق اتفاق نمیافتد یا به آمار حداقلی میرسیم که تمام دستگاهها از قوه قضاییه و نهادهای نظارتی گرفته تا سایر مدیران اجرایی به سراغ برخورد با مهرههای کلیدی بروند. وی افزود: متاسفانه در بسیاری از پروندههایی که در زمینه قاچاق دارو به چشم میخورد، موردی و جزیینگری در برخورد قاطع صورت میگیرد و این در حالی است که گرفتن یک کارتن دارو از یک قاچاقچی نمیتواند نشانه برخورد قاطع باشد و نیاز به نظارت قدرتمندی دارد تا عناصر و مهرههای کلیدی را شناسایی کند.مرزیه همچنین تاکید کرد: نهادهای اجرایی و نظارتی باید با شناسایی نقطه مرکزی قاچاق دارو بتوانند با ریشه این جرم برخورد کنند و این مسئله جز با همکاری تمام نهادها از جمله دادستانی امکانپذیر نخواهد بود. دادستان عمومی و انقلاب زاهدان در ادامه با تاکید بر این مسئله که مبارزه با قاچاق دارو خلأ قانونی ندارد، گفت: خلأ قانونی نداریم بلکه افرادی را که بتوانند همانند نص صریح قانون عمل کنند کم داریم. وی همچنین یادآور شد: همچنین قوه قضاییه در بخشهای دادگستری و دادسرا نمیتواند تا قبل از اینکه پروندهای به آنها ارجاع شود، نسبت به برخورد با قاچاقچیان دارو اقدام جدی کند.
مبارزه با قاچاق دارو نیازمند تفکر ارزشی
مرزیه اضافه کرد: باید با بررسی فرایندی که قاچاق دارو طی میکند، افراد را شناسایی و بازداشت کنیم که بتوانیم ادامه مسیر فرایند را قطع کنیم. این مقام قضایی با این اعتقاد که باید تفکر دهه 60 بر جامعه حاکم شود تا بتوان به صورت جدی و مطلوب مانع قاچاق در هر زمینهای شد، گفت: تفکر مردمی، بدون ادعا، دور از دنیاطلبی و منفعت طلبی و پرهیز از ثروت اندوزی میتواند مسیری را تعریف کند تا آرمانهای جامعهای بدون قاچاق را پدید آورد و این امر فقط با تجدیدنظر در رفتارهای اداری و مناسبات اجرایی و نظارتی امکان پذیر خواهد بود.
در صورت مشاهده قاچاق دارو با عاملان برخورد میکنیم
دادستان عمومی و انقلاب اراک نیز در ادامه این اظهارات، این موضوع را که استان مرکزی هم پرونده قاچاق دارو ندارد، یادآور شد و اظهارکرد: استان مرکزی و به خصوص اراک به دلیل موقعیت جغرافیایی در مسیر عبور قرار دارد و این استان بهرغم شناخته شدن به عنوان استانی دارای مناطق ویژه اقتصادی، شرایطی برای قاچاق دارو ندارد. محمد حسینی طاهری در گفتوگو با «حمایت» با بیان این مطلب ادامه داد: دلیجان یا ساوه جزو مناطقی هستند که ممکن است کالا یا داروی قاچاق از آنها عبور کند اما این امر صد درصد نیست و اگر موردی مشاهده شود با قاطعیت با آن برخورد خواهد شد اما توقف این امر بیش از هر مسئلهای به شناسایی عاملان اصلی در مرزها بستگی دارد.