چکیده :
در قرن بیست و یکم جنایات سازمان یافته فراملی، تهدیدی برای جامعه جهانی و به خصوص بشریت به شمار میآید. بروز این نوع جنایات و عوامل آن در خارج از محدوده مرز یک کشور این نوع جنایات را دارای خصیصه فراملی نموده و این امر به عنوان یکی از معضلات اصلی، دولتها و سازمانهای بینالمللی ذیربط را در جهت حفظ و تأمین امنیت بینالمللی به فعالیت واداشته است. یکی از مهمترین اقدامات در جهت مبارزه با اینگونه جنایات، تصویب "کنوانسیون بینالمللی مبارزه با جنایات سازمان یافته فراملی" معروف به کنوانسیون پالرمو توسط سازمان ملل متحد در دسامبر سال 2000 میلادی می‌باشد که نمود تعامل مناسب تابعان حقوق بین‌الملل در این حوزه است. در این بین نقش پلیس و به خصوص پلیس بین‌الملل INTERPOL) ( در راستای حفظ امنیت و مبارزه با شکل گیری وتوسعه این نوع جنایات، اهمیت بسزایی دارد.
مقدمه:
در جهان امروز یکی از خطرناک‌ترین جنایاتی که امنیت جامعه جهانی را به خصوص در زمینه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی با تهدید مواجه می‌سازد، جنایات سازمان یافته فراملی است که همزمان با پیشرفت علوم و تکنولوژی در گستره جهانی، مظاهر آن با اشکال نوین خودنمایی نموده و فعالیت این گروه از مجرمین اثرات مخربی بر جامعه بینالمللی و به ویژه دولتها می‌گذارد.
گروههای سازمان یافته تبهکار با بهرهمندی از درآمدهای غیر قانونی خود در سطوح مختلف دولتها نفوذ کرده و اقدام به فعالیتهای مجرمانه میکنند. این گروهها از هر فرصتی استفاده می کنند تا به اهداف شوم و خلاف قانون خود دست پیدا کنند. این گروهها غالباً تحت لوای تهدید، فساد، ایجاد وحشت، نفوذ، رشوه و... به فعالیتهای بزهکارانه به صورت مخفیانه میپردازند.
یکی از ویژگی‌های این نوع جنایات جنبه فراملی بودن آن می‌باشد، این گروهها کما اینکه در بدو تشکیل در قلمرو سرزمینی یک کشور ایجاد می‌گردند، لیکن تمایل دارند به ورای مرزها ورود پیدا کرده تا هم از مزایای بیشتری جهت توسعه فعالیت خود بهرمند گردند و هم امکان کشف جرم را به حداقل برسانند.
اصطلاح جنایات سازمان یافته فراملی اشاره به اعمال مجرمانه ارتکابی توسط گروههایی از اشخاص دارد که به شکل منسجم و هماهنگ تشکیل می‌گردند و در عرصه بین الملل به فعالیت می پردازند و معمولاً مقصود آنها در نهایت کسب منفعت مالی است.
منابع مالی گروههای سازمان یافته تبهکار عمدتاً از طریق باندهای قاچاق مواد مخدر، قاچاق اسلحه، قاچاق مهاجران، زنان، کودکان، ایجاد قمارخانه‌ها، مراکز فحشا، ارتشاء و... تأمین می‌شود، این پدیده شوم، سلامت جامعه جهانی و نیز آزادی و امنیت هر یک ازابناء بشر را به مخاطره افکنده است.
پلیس بین‌الملل جهت تنظیم همکاری‌های بینالمللی میان نیروهای پلیس کشورها ایجاد گردیده است. در واقع این سازمان بینالمللی نقش هماهنگ کننده وحمایتی را از عملیات پلیسی در عرصه فراملی ایفا می‌کند، در حقیقت این نقش از طریق تبادل اطلاعات ،ارائه راهکار و شناسایی مجرمان فراری به نیروهای پلیس کشورها در جهت مبارزه با جرایم فراملی به خصوص جنایات سازمان یافته فراملی، تروریسم، جرایم سایبری، جرایم بینالمللی مالکیت معنوی و .... می‌باشد.
طبق بند 1 و 2 از ماده 4 قانون نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، مأموریت و وظایف این نیرو عبارتنداز :استقرار نظم و امنیت و تأمین آسایش عمومی و فردی و همچنین مقابله و مبارزه قاطع و مستمر با هرگونه خرابکاری، تروریسم، شورش و عوامل و حرکتهایی که محل امنیت کشور باشد. لذا در مییابیم که نیروی انتظامی به درستی در مقابل هر گونه جنایاتی، منجمله جنایات سازمان یافته که به امنیت و آسایش کشور آسیب وارد نماید مقابله مینماید.
محمود گلستانی * _ الهام پهلوانی**
کارشناس ارشد حقوق بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان، مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی استان سمنان و دانشگاه پیام نور واحد مهدیشهر. پست الکترونیک: Golestani.m22@gmail.com
**کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد ، مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی استان سمنان و دانشگاه پیام نور واحد مهدیشهر .پست الکترونیک:pahlevani.e22@gmail.com
