متن پرسش :

شخصی در دادگاه طرح دعوا نموده است. دادگاه به وی اخطار کرده که برای خود باید وکیل معرفی کند (آیین نامه اجرایی مواد 31 و 32 قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری). وی به ادعای عدم تمکن مالی، از دادگاه تقاضای تعیین وکیل کرده و دادگاه نیز برای وی وکیل تعیین کرده است. آیا در صورت صدور حکم له خواهان، به وکیل حق الوکاله تعلق می گیرد و براین اساس خوانده را باید به پرداخت آن محکوم کرد؟

متن پاسخ :

الف) { نظر اکثریت:} اولاً: وکیل موصوف مکلف به قبول وکالت معاضدتی ارجاعی است. ثانیاً: خواهان وجهی به وکیل پرداخت ننموده است؛ لذا محکوم کردن خوانده به پرداخت حق الوکاله در حق خواهان، فاقد مبنای قانونی است و نیز صدور حکم له وکیل به نحو مورد سؤال، صحیح نیست.

ب) - {نظر اقلیت:} با توجه به اینکه وکالت از خواهان توسط وکیل، عملی است که عرفاً واجد اجرت بوده و عقد وکالت محمول بر آن است که با اجرت باشد و با محکومٌ له واقع شدن خواهان، حق الوکاله وکیل طبق تعرفه محفوظ است؛ لذا صدور حکم به نحو مندرج در سؤال با موازین قانونی مغایرت ندارد.

{نظریه کمیسیون}: اولاً وکیل معاضدتی در قبال وکالت از موکل وجهی نمی گیرد، بلکه نسبت به وی اقداماتش مجانی است و مبالغی که از کانون وکلا در قبال چنین وکالتی دریافت می نماید، ارتباطی با موکل ندارد. ثانیاً: به دلیل اینکه خواهان (موکل) حق الوکاله ای نپرداخته، بنابراین نمی تواند از خوانده به تسبیب و به عنوان خسارات دادرسی آن را مطالبه نماید و در چنین مواردی محکوم کردن خوانده مستقیماً در برابر وکیل خواهان نیز مبنای قانونی ندارد. بنا به مراتب، نظر اکثریت به شرح فوق مورد تأیید است.