دانشکده با فرمان شهید آیت الله دکتر بهشتی عملاً در سال 1361 و با پذیرش اولین دوره دانشجو در رشته علوم قضایی تاسیس گردید و بدین ترتیب هر سال با توجه به امکانات دانشگاه با هماهنگی وزارت علوم، مبادرت به جذب دانشجو نمود بطوریکه تا اکنون بیش از 5000 نفر فارغ التحصیل شده اند. دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری سرانجام در سال 1389 به دانشگاه ارتقا یافت و در تاریخ 91/5/25 نمودار سازمانی دانشگاه با پنج معاونت و سه دانشکده و یک پژوهشکده و مدیریت ها و دفاتر متعدد مورد نیاز به تصویب ریاست محترم قوه قضاییه حضرت آیت الله آملی لاریجانی رسید.
به موجب ماده ۳۵ قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری مصوب سال ۱۳۵۶ وزارت دادگستری مکلف گردید به منظور تامین کادر مورد نیاز اعم از قضایی و اداری با همکاری وزارت علوم و آموزش عالی به تاسیس «دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری» اقدام نماید و داوطلبان خدمت در دادگستری را از بین فارغ التحصیلان دانشکده مذکور و سایر دانشگاهها و موسسات آموزش عالی طبق قوانین مربوط انتخاب کند.
دانشکده با فرمان شهید آیت الله دکتر بهشتی عملاً در سال ۱۳۶۱ و با پذیرش اولین دوره دانشجو در رشته علوم قضایی تاسیس گردید و بدین ترتیب هر سال با توجه به امکانات دانشگاه با هماهنگی وزارت علوم، مبادرت به جذب دانشجو نمود بطوریکه تا اکنون بیش از ۵۰۰۰ نفر فارغ التحصیل شده اند.
دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری سرانجام در سال ۱۳۸۹ به دانشگاه ارتقا یافت و در تاریخ ۹۱/۵/۲۵ نمودار سازمانی دانشگاه با پنج معاونت و سه دانشکده و یک پژوهشکده و مدیریت ها و دفاتر متعدد مورد نیاز به تصویب ریاست محترم قوه قضاییه حضرت آیت الله آملی لاریجانی رسید.
نحوه پذیرش دانشجو
گرچه در حال حاضر بخشی از دانشجویان دانشگاه به صورت آزاد و غیر بورسیه، در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری از طریق آزمون سراسری پذیرفته شده و در حال تحصیل می باشند ولی با توجه به نیاز مبرم دستگاه قضایی، هم چنان بیشترین تعداد دانشجوی شاغل به تحصیل را دانشجویان بورسیه تشکیل می دهند که پس از طی مراحل گزینش، در رشته کارشناسی علوم قضایی تحصیل نموده و بعد از طی دوره کارآموزی قضایی، که بخش هایی از آن ضمن دوره تحصیلی انجام می شود به خدمت قضایی اشتغال می یابند. ظرفیت پذیرش این دانشجویان همه ساله بوسیله ریاست محترم قوة قضائیه تعیین و به سازمان سنجش آموزش کشور اعلام می شود.
روند ثبت نام و گزینش دانشجو به اختصار چنین است که همه ساله داوطلبان شرکت کننده در آزمون سراسری از کلیه گروههای آزمایشی، هم زمان با ثبت نام در کنکور سراسری ضمن اعلام علاقمندی نسبت به تحصیل در این دانشگاه، فرم های مربوط به ثبت نام را تکمیل و ارسال می نمایند.
پس از برگزاری کنکور، سازمان از میان داوطلبان چند برابر ظرفیت دانشگاه را برای انجام مصاحبه و سایر مراحل گزینش، به این دانشگاه معرفی می نماید.
پس از انجام مراحل گزینش و انتخاب بهترین استعداد ها و صالح ترین داوطلبان، نتایج به سازمان سنجش اعلام شده و توسط آن سازمان در قالب اعلام نتایج کنکور به اطلاع داوطلبان می رسد.
لازم به ذکر است که در تمام این مراحل، دانشگاه در احراز ملاک های علمی و اخلاقی و صلاحیت های خانوادگی و عمومی کمال دقت را اعمال می کند و با وجود نیاز مستمر قوه به تأمین نیرو، هرگز کمیت را فدای کیفیت نکرده و حتی در بعضی سال ها کمتر از ظرفیت اعلام شده خود پذیرش دانشجو نموده است.
علاوه بر دقت های لازم در بدو ورود دانشجویان، در طول دوره تحصیلی نیز برنامه های فرهنگی و اعتقادی مختلفی اجرا می شود که هدف آن تعالی معنوی دانشجویان و ارتقاء سطح بینش و صلاحیت های اخلاقی است. به این ترتیب حفظ شرایط اولیه و صلاحیت های عمومی در طول تحصیل تا زمان دانش آموختگی و ورود به خدمات قضایی مورد توجه قرار دارد.
امتیازات برنامه آموزشی رشته علوم قضایی دانشگاه نسبت به دیگر دانشکده های حقوق
با توجه به رسالت و اهداف تعریف شده برای دانشکده علوم قضایی، بیش از دو دهه از فعالیت این مجموعه منحصراً به پرورش کادر قضایی قوه در چارچوب رشته کارشناسی علوم قضایی اختصاص داشته است. هم اکنون نیز با وجود تنوع رشته ها و مقاطع تحصیلی، هم چنان دانشجویان بورسیه که در رشته کارشناسی علوم قضایی تحصیل و خود را برای ورود به خدمت قضایی آماده می کنند، در کانون توجه برنامه های آموزشی و فرهنگی قرار دارند.
جدای از برنامه های خاص فرهنگی، اخلاقی و اعتقادی که با هدف تحکیم بنیان های فکری دانشجویان طراحی و اجرا می شود، برنامه آموزشی این دانشجویان نیز تفاوت های مهمی با دیگر مراکز آموزشی عالی حقوق در ایران دارد. در رشته علوم قضایی، دانشجویان کلیه واحد های درسی رشته حقوق را که در دیگر دانشگاهها هم ارائه می شود، می گذرانند. افزون بر آن می توان به موارد زیر به عنوان مهمترین امتیازات برنامه آموزشی رشته علوم قضایی این دانشگاه نسبت به دیگر دانشکده های حقوق اشاره نمود.
این موارد با توجه به تأکید اساسنامه دانشگاه بر ضرورت آشنایی گسترده و عمیق دانشجویان با مباحث فقهی و اصولی در برنامه درسی مصوب وزارت علوم پیش بینی شده و در مواردی نیز به وسیله ریاست محترم قوة قضاییه تصمیم گیری می شود:
۱-آشنایی وسیع با زبان و ادبیات عربی برای سهولت فهم و استفاده از متون فقهی: این بسته آموزشی در قالب ۳ درس و با توجه به ساعات برگزاری کلاس به ارزش ۱۰ واحد درسی ارائه می شود.
۲-مرور یک دوره کامل از مباحث فقهی (غیر از عبادات) به علاوه دروس اصول فقه و قواعد فقه و آیات الاحکام: این مجموعه دروس در چارچوب ۱۱ عنوان درسی ارائه می شود و با توجه به ساعات برگزاری کلاس، از ارزشی معادل ۴۰ واحد درسی برخوردار است و با لحاظ دروس عربی، حدود ۱/۴ واحد های درسی دوره کارشناسی را تشکیل می دهد.
۳-تأکید خاص بر آموزش زبان انگلیسی به طور مستمر از ابتدا تا انتهای دوره کارشناسی در قالب ۶ عنوان درس که با ارزش معادل ۱۴ واحد درسی ارائه می شود برنامه ریزی این دروس به شکلی است که دانشجو در هر ترم در حال آموزش زبان انگلیسی باشد.
۴-کارآموزی قضایی ضمن تحصیل: در طول دوره تحصیل کارشناسی، بخشی از برنامه دانشجویان به فراگیری آموزش ها و مهارت های لازم برای اشتغالات قضایی اختصاص دارد. در این برنامه ها که اغلب در قالب کارگاههای آموزشی اجرا می شود از تجربیات استادان مجرب و قضات ارشد استفاده می شود. افزون بر آنکه در ارائه سایر دروس نیز در کنار آموزش های نظری رویکرد عملی هم مورد توجه استادان می باشد.
به منظور بهبود بیشتر روش ها و عملکرد ها در نحوة انجام کارآموزی، همکاری مطلوبی میان دانشگاه علوم قضایی و معاونت آموزش و تحقیقات قوه در جریان است که هدف نهایی آن افزایش بازدهی آموزش های عملی دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاه می باشد.
۵- احراز صلاحیت های علمی و آموزشی : با توجه به اهمیت منصب قضاء، همواره برای ورود فارغ التحصیلان دانشگاه به دستگاه قضایی شرط احراز صلاحیت های علمی و آموزشی مطرح بوده و غالباً این امر به وسیله کسب حداقلی از معدل دوره کارشناسی کنترل می شده است. در حال حاضر فارغ التحصیلان این دانشگاه برای ورود به خدمت قضایی باید حداقل معدل ۱۷ را کسب نمایند.
استادان و مدرسان دانشگاه علوم قضایی
یکی از مهم ترین شاخص های تعیین کننده در یک مرکز آموزش عالی مجموعه مدرسان و اعضای هیأت علمی آن است. دانشگاه علوم قضایی برای تعلیم و تربیت دانشجویان مجموعه ای از استادان متعهد، عالم و دارای سوابق انقلابی و قضایی را به خدمت گرفته است. در سی سال فعالیت دانشگاه فقیهان ژرف اندیش، حقوقدانان بزرگ و قضات برجسته در پرورش دانشجویان و آماده سازی آنان برای خدمت قضایی سعی و تلاش وافر نموده اند. دانشجویان فراوانی در این دانشگاه توفیق درک محضر اندیشمندانی چون مرحوم حضرت آیت الله محمدحسن مرعشی، مرحوم آیت الله عباسعلی عمید زنجانی، حضرت آیت الله خلیل قبله ای خویی و … را داشته اند.
استادان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، غالباً از استادان ممتاز هستند. حضور این بزرگواران در دانشگاه فرصت خوبی برای دانشجویان فراهم می کند تا بتوانند از کلاس های با کیفیت بالای آموزشی استفاده کنند. برخی از استادان مطرح کشوری که در این دانشگاه، تدریس کرده یا می کنند عبارتند از: دکتر آزمایش، دکتر شمس،دکتر آقایی نیا، دکتر اردبیلی، دکتر موسوی بجنوردی، دکتر نجفی ابرندآبادی، دکتر الهام، دکتر اسکینی، دکتر توجهی، دکتر ضیایی بیگدلی، دکتر گرجی، دکتر صفایی، دکتر میرمحمدصادقی، دکتر خدابخشی، دکتر جعفر کوشا، دکتر صادقی مقدم، دکتر آشوری، دکتر الماسی، دکتر هندیانی، دکتر موسی زاده، دکتر میرعباسی و …. به این فهرست، مجموعه ای از بهترین اساتید عضو هیأت علمی دانشگاه علوم قضایی را نیز اضافه کنید.
روسای دانشگاه
رئیس دانشگاه علوم قضایی به پیشنهاد هیأت امنا و با تأیید وزیر علوم و با حکم رئیس قوه قضائیه به مدت ۳ سال منصوب می شود. از ابتدای تاسیس دانشگاه تاکنون به ترتیب دکتر نجفقلی حبیبی، آقای مکرمی، دکتر نیکبخت فینی، حجت الاسلام رازینی، دکتر میرمحمدصادقی، دکتر کوشا و دکتر رهپیک رئیس دانشگاه بوده اند. همچنین هم اکنون دکتر فرید محسنی ریاست دانشکده پیشگیری از جرم را بر عهده دارد.
تشکیل دانشکده ها و گروههای آموزشی
پس از تأیید ارتقای دانشکده علوم قضایی به دانشگاه و تصویب نمودار سازمانی به تناسب رشته های مورد نیاز، در مرحله اول راه اندازی دانشگاه، سه دانشکده بشرح زیر تأسیس و راه اندازی شده است:
۱- دانشکده حقوق
۲- دانشکده ثبت و مدیریت قضایی
۳- دانشکده پیشگیری از جرم و اصلاح و تربیت
دانشگاه علوم قضایی به عنوان تنها دانشگاه حقوقی کشور طی راه اندازی دانشکده های مختلف برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی ایران دانشکده تخصصی حقوقی به غیر از دانشکده حقوق تاسیس نمود.
گروههای آموزشی و پژوهشی دانشگاه که قبلاً محدود بود به تناسب نیاز، در پاییز سال ۱۳۹۱ توسعه یافت بطوریکه هم اکنون برنامه های آموزشی و علمی دانشگاه از طریق آنها ساماندهی می شود عبارتند از:
۱- گروه آموزشی حقوق اسلامی
۲- گروه آموزشی حقوق خصوصی
۳- گروه آموزشی حقوق عمومی و جزا
۴- گروه آموزشی ثبت
۵- گروه آموزشی مدیریت قضایی
۶- گروه آموزشی جرم شناسی و پیشگیری از جرم
۷- گروه آموزشی اصلاح و تربیت
۸- گروه آموزشی معارف اسلامی
۹- گروه آموزشی زبان
۱۰- گروه پژوهشی فلسفه حقوق
رشته های آموزشی فعال در دانشگاه
دانشگاه علوم قضایی هم اکنون در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در رشته های تخصصی حقوقی-قضایی مشغول فعالیت می باشد:
کارشناسی:
۱- علوم قضایی (کارشناسی)
۲- علوم ثبتی (کارشناسی)
کارشناسی ارشد:
۱- علوم قضایی (کارشناسی ارشد پیوسته)
(گرایش های حقوق خصوصی، حقوق جزا و جرم شناسی، حقوق عمومی، حقوق ثبت، حقوق خانواده، حقوق تجارت)
۲- حقوق خصوصی (کارشناسی ارشد)
۳- حقوق خانواده (کارشناسی ارشد)
۴- حقوق جزا و جرم شناسی (کارشناسی ارشد)
۵- فقه و حقوق خصوصی (کارشناسی ارشد)
۶- حقوق شرکتهای تجاری (کارشناسی ارشد)
۷- حقوق حمل و نقل (کارشناسی ارشد)
۸- حقوق اسناد و قراردادهای تجاری (کارشناسی ارشد)
۹- حقوق ثبت اسناد و املاک (کارشناسی ارشد)
۱۰- مدیریت دادگستری (کارشناسی ارشد)
۱۱- مدیریت نظارت و بازرسی (کارشناسی ارشد)
۱۲- حقوق سر دفتری اسناد رسمی (کارشناسی ارشد)
۱۳- حقوق کیفری اطفال و نوجوانان (کارشناسی ارشد)
۱۴- مدیریت اصلاح و کیفرهای قضایی (کارشناسی ارشد)
۱۵- حقوق دادرسی اداری (کارشناسی ارشد)
دکتری:
۱- حقوق خصوصی (دکتری)
۲- حقوق جزا و جرم شناسی (دکتری)
انتشار فصلنامه دیدگاههای حقوق قضایی
دانشگاه علوم قضایی اولین شماره از نشریه «دیدگاههای حقوقی» را در بهار ۱۳۷۵ به دانشجویان و دانشآموختگان رشته حقوق و علوم قضایی و به سایر محققان علاقهمند عرضه نمود. این فصلنامه به نشر مقالات حقوقی و فقهی در گرایشهای مختلف حقوقی میپردازد. این فصلنامه به استناد مجوز شماره ۲۷۱۱۹/۳ مورخ ۲۴/۱۲/۱۳۹۰ کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور، با نام «دیدگاههای حقوقی قضایی» و درجۀ علمی – پژوهشی منتشر میشود.
انتشار مجله نقد رای
اولین مجله تخصصی راجع به بررسی و تحلیل آراء در پایه ریزی اندیشه های قانونمند در رسیدگی به پرونده ها نقش ایفاء مینماید.
فارغ التحصیلان
مهمترین دستاورد دانشگاه علوم قضایی در سه دهه فعالیت پرافتخار تأمین بخش قابل توجهی از کادر قضایی قوه قضائیه است. دانش آموختگان این دانشگاه در دادسراها و دادگاه ها و به ویژه در مناسب مدیریتی دستگاه قضایی خوش درخشیده و همواره جز نیروهای مورد اعتماد نظام بوده اند. جایگاه و تعداد این افراد در بخش های مختلف قوه قضائیه در سال های مختلف یکسان نبوده است. نمودارهای زیر بر اساس آخرین