گاهی با تمام تلاشی که قاضی دارد، کشف حقیقت نمی‌شود لذا موظف است بر حسب اوضاع و احوال ظاهری و مستندات و مدارک موجود قضیه را فیصله دهد روش اولی را احقاق حق و روش دومی را فصل خصومت می‌گویند.
فصل خصومت یا کشف حقیقت یکی از اصطلاحات رایج حقوقی است و بر این اساس معنی شده که تا وقتی مراجعه‌ای به دستگاه قضایی نشده دادگاه‌ها وظیفه‌ای در قبال طرفین دعوی ندارند، ولی آنگاه که دعوایی در دادگاه‌ها مطرح شد دادگاه شرعأ و قانونأ مکلف است تکلیف موضوع مطرح شده را معلوم کند و به هیچ وجه حق ندارد از زیر بار مسئولیت آن شانه خالی کند.
مگر جایی که به موجب قانون مرجع دیگری برای رسیدگی تعیین شده باشد وظیفه اولی قاضی دادگاه احقاق حق است یعنی باید تمام تلاش خود را برای کشف حقیقت بکار بندد و اگر لازم باشد کارشناس تعیین کند یا از شهود قضیه تحقیق نماید یا عندالزوم به محل برود و معاینه محلی انجام دهد یا طریق دیگری را که او را برای اگاهی از واقع کمک می‌کند طی کند.
گاهی با تمام تلاشی که قاضی دارد، کشف حقیقت نمی‌شود لذا موظف است بر حسب اوضاع و احوال ظاهری و مستندات و مدارک موجود قضیه را فیصله دهد روش اولی را احقاق حق و روش دومی را فصل خصومت می‌گویند.
